به نظر میرسد خون افراد جوان دارای قدرت شفادهندگی دارد، اما چطور میشود از این قدرت بدون تکیه بر اهدا کنندگان خون استفاده کرد. کشف یک پروتئین که سلولهای بنیادین خون را جوان نگاه میدارد، ممکن است کلید ماجرا باشد.
این اتفاق ممکن است در مورد انسانها هم جواب بدهد. خون جوان در حال آزمایش برای درمان بیماریهای مثل آلزایمر است و موشهای پیر که سلولهای خونی از چند نوجوان دریافت کرده بودند، علائم بهبود در وضعیت شناختی، حافظه و فعالیت فیزیکی را نشان دادهاند.
اما این مطالعات بر اهدا کنددگان جوان خون تکیه دارد و اگر قرار باشد استفاده از خون به عنوان یک درمان برای بیماریهای مرتبط با سن در نظر گرفته شود، بسیار دشوار است که خون کافی برای تقاضای موجود را فراهم کنیم. اما سلولهای بنیادین خون ما ممکن است یک رویکرد متفاوت را ممکن کنند. سلولهای سفید و قرمز خون ما از سلولهای بنیادینی میآیند که خودشان توسط سلولهای پنیادی مادر در مغز استخوان تولید شدهاند. اما با بالا رفتن سن، تعداد سلولهای بنیادین مادر کاهش پیدا میکند. یکی از مسنترین زنان عالم در زمان مرگ تنها دو عدد از این سلولها در خونش داشت، وقتی در 115 سالگی مرد.
کاهش تعداد سلولهای بنیادین مادر باعث کاهش تعداد گلبولهای قرمز خون، گلبولهای سفید و سلولهای موسوم به T که نقش مهمی در سیستم ایمنی دارند، در افراد میشود. این کاهش باعث کم خونی و در نتیجه ضعف سیستم ایمنی بدن میشود.« معمولا سیستم ایمنی در افراد مسن برای مبارزه با عفونتهای خیلی جدی آماده نیست». این را « هارتموت گیگر» از دانشگاه اولم در آلمان میگوید. وقتی تیم تحقیقاتی به رهبری گیگر مغز استخوان موشها را بررسی کردند، دریافتند حیوانات پیرتر مقادریر کمتری از پروتئینی به نام «اوستئوپونتین» را دارند. برای اینکه ببیند آیا این پروتئین تاثیری روی سلولهای بنیادی دارد، آنها سلولهای بنیادین جوان را به موشهای دارای کمبود این پروتئین تزریق کرده و دیدند که این سلولها به سرعت پیر میشوند. اما وقتی سلولهای بنیادین پیر با این پروتئین مخلوط شد، آنها سروع به تولید گلبولهای سفید به اندازه سلولهای جوان کردند. این مشاهده نشان میدهد اوستئوپونتین باعث میشود، سلولهای بنیادین پیردرست شبیه سلولهای بنیادین جوان رفتارکنند. گیگر میگوید:« اگر بتوان از این رفتار یک متد درمانی استخراج کرد، آنوقت میشود خون پیر را دوباره جوان کرد و از اثرات سلامتیاش بهره برد». هنادی یوسف از دانشگاه استنفورد در کالیفرنیا میگوید:« اتفاق هیجان انگیزی است، اما مطالعات طولانیتری نیاز است تا مشخص شود این رویکرد کل سیستم خونی را جوان میکند یا نه». با این حال این کشف حتی اگر به صورت موفقیت آمیز به درمان تبدیل شود راه زیادی مانده تا وارد جامعه پزشکی شود، با این حال یکی از هیجان انگیز ترین کشفها در مبارزه با پیری و درمان بیماریهای ناشی از سن است.
منبع: علی رنجبران